Zmiany w prawie pracy w 2023
(29-05-2023)
Pod koniec kwietnia 2023 w życie weszło wiele nowych, kluczowych dla zatrudniających przedsiębiorców, przepisów dotyczących prawa pracy. Zmiany w głównej mierze obejmują: nowe uprawnienia pracownicze, modyfikację obecnych uprawnień, wprowadzenie dodatkowej ochrony przed zwolnieniem i nowe obowiązki informacyjne w zakresie umów o pracę. Poniżej prezentujemy najbardziej kluczowe zmiany.
Zwolnienie od pracy z powodu siły wyższej
Zgodnie z nowym art. 1481 Kodeksu pracy pracownikowi będzie przysługiwało w ciągu roku kalendarzowego zwolnienie od pracy, w wymiarze 2 dni albo 16 godzin, z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeżeli będzie niezbędna natychmiastowa obecność pracownika. Za okres tego zwolnienie pracownik zachowa prawo do wynagrodzenia w wysokości połowy wynagrodzenia ustalonego w taki sposób jak wynagrodzenie za urlop. Ponieważ ustawa nie definiuje „siły wyższej” posiłkujemy się definicjami zaczerpniętymi z praktyki orzeczniczej, gdzie siła wyższa to zdarzenie zewnętrzne, niemożliwe do przewidzenia. Dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy zwolnienie będzie ustalane proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika.
Dodatkowy urlop opiekuńczy
Dodatkowy urlop opiekuńczy, w wymiarze 5 dni w ciągu roku kalendarzowego, będzie przysługiwał pracownikowi w celu zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia osobie:
- będącej członkiem rodziny (małżonek, ojciec, matka, syn, córka) lub
- zamieszkującej w tym samym gospodarstwie,
która wymaga opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych. Urlop będzie udzielny w dni, które są dla pracownika dniami pracy, za czas urlopu pracownik nie zachowuje prawa do wynagrodzenia. Wniosek o urlop musi zawierać: imię i nazwisko osoby, która wymaga opieki, przyczynę konieczności zapewnienia osobistej opieki oraz w przypadku członka rodziny – stopień pokrewieństwa z pracownikiem lub w przypadku osoby niebędącej członkiem rodziny – adres zamieszkania tej osoby.
Zmiana wymiaru urlopu rodzicielskiego
Nowelizacja Kodeksu pracy wydłuża wymiar urlopu rodzicielskiego z 32 do 41 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie i z 34 do 43 tygodni w przypadku porodu mnogiego. Dodatkowo, biuro księgowe Poznań obsługujące pracodawców musi pamiętać, że przepisy przewidują okres przejściowy dotyczący urlopu rodzicielskiego, w trakcie którego pracownicy, którzy w dniu wejścia w życie zmian korzystali z urlopu rodzicielskiego albo jego części, będą mieli prawo do skorzystania z tego urlopu w wymiarze określonym w zmienionych przepisach.
Nowa regulacja pracy zdalnej
Nowe przepisy Kodeksu pracy rozróżniają cztery sposoby świadczenia pracy zdalnej
- praca całkowicie zdalna realizowana w miejscu wybranym przez pracownika
- praca hybrydowa
- praca całkowicie zdalna lub hybrydowa wprowadzona jednostronnie przez pracodawcę
- okazjonalna praca zdalna – na wniosek pracownika
Podstawowym sposobem ustalenia pracy zdalnej lub hybrydowej pozostaje porozumienie zawarte z pracownikiem.
Pozostałe zmiany
- umowa na okres próbny – możliwość wydłużenia czasu umowy o wykorzystany urlop i usprawiedliwione nieobecności
- rozszerzenie obowiązków informacyjnych pracodawcy – zmiana treści umowy o pracę i dodatkowych informacji dla pracownika
- możliwość wnioskowania o zmianę rodzaju umowy o pracę na umowę o pracę na czas nieokreślony lub o bardziej przewidywalne i bezpieczne warunki pracy – dla pracowników zatrudnionych powyżej 6 miesięcy, wniosek można złożyć raz w roku
- konieczność wskazania przyczyny wypowiedzenia w przypadku umów na czas określony
- wydłużenie okresu, w którym pracownikowi (rodzicowi dziecka) nie będzie można bez jego zgody polecić pracy w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej, w systemie przerywanego czasu pracy, dotychczas ochrona obowiązywała do 4 roku życia, teraz obowiązuje do 8 rok życia dziecka
Biura rachunkowe, działy kadr i płac, muszą pamiętać, że wszystkie powyższe uprawienia pracowników wiążą się ze zwiększeniem liczbą punktów w treści świadectwa pracy (m. in. urlop z powodu siły wyższej, dodatkowy urlop opiekuńczy) i nowymi dokumentami, które muszą być przechowywane w dokumentacji pracowniczej (wnioski wprowadzone nowelizacją).