Dokumentowanie zaliczki fakturą w WDT.

Serwis Doradztwa Podatkowego – nr 000083 – 28-03-2011 r.

Niniejszy tekst dotyczy sytuacji obowiązku dokumentowania zaliczki za dostawę towarów dostarczanego do Niemiec otrzymanej od zagranicznego kontrahenta, który posługuje się zarówno polskim, jak i niemieckim numerem VAT.

Odpowiedź na pytanie, czy polska spółka powinna wystawić fakturę – zależy od statusu w danej transakcji firmy niemieckiej dokonującej wpłaty zaliczki. Jeżeli bowiem firma niemiecka posłuży się niemieckim numerem identyfikacji podatkowej, to zastosowanie znajdą przepisy dotyczące wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów. W przypadku posłużenia się przez niemiecką firmę polskim NIP, zastosowanie znajdzie art. 19 ustawy o podatku od towarów i usług.

Zasadniczo w wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów obowiązek podatkowy powstaje 15 dnia miesiąca po miesiącu, w którym dokonano dostawy towarów (art. 20 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług). Na wcześniejsze powstanie obowiązku podatkowego może wpłynąć wystawienie faktury (art. 20 ust. 2 i 3 tej ustawy). Zgodnie z art. 20 ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług, jeżeli przed dokonaniem dostawy otrzymano całość lub część ceny, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury potwierdzającej otrzymanie całości lub części ceny. Z treści tego przepisu wynika wyraźnie, że wyłącznie od woli podatnika zależy, czy otrzymaną zaliczkę udokumentuje fakturą, a co za tym idzie wpłynie na wcześniejsze powstanie obowiązku podatkowego.

Potwierdza to również § 10 ust. 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług. Przepis ten stanowi, że w przypadku, o którym mowa w art. 20 ust. 3 ustawy (otrzymanie przedpłaty przy WDT), podatnik może wystawić fakturę potwierdzającą otrzymanie całości lub części ceny.

Dopiero w przypadku wystawienia faktury stosuje się przepis, który nakazuje wystawić fakturę zaliczkową nie później niż 7 dnia od dnia otrzymania zaliczki (§ 10 ust. 3 rozporządzenia fakturowego). Przepis ten wyraźnie akcentuje fakultatywność dokumentowania zaliczek fakturą przy wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów. Jeżeli jednak firma niemiecka posłuży się polskim NIP, to otrzymanie zaliczki będzie miało wpływ na moment powstania obowiązku podatkowego. Wówczas dostawa towarów będzie transakcją krajową (art. 13 ust. 2 w zw. z art. 22 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług).

Zgodnie z art. 19 ust. 11 tej ustawy, jeżeli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano część należności, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w tej części. Na powstanie obowiązku podatkowego wpływ ma otrzymanie zaliczki, a nie wystawienie faktury potwierdzającej ten fakt.

Płatność zaliczkową należy udokumentować fakturą VAT w terminie 7 dni od jej otrzymania (§ 10 ust. 3 rozporządzenia fakturowego). Warto dodać, że o otrzymaniu zaliczki powodującej obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług można mówić wyłącznie, jeśli płatność jest dokonywana na poczet określonych (skonkretyzowanych) transakcji podlegających opodatkowaniu. Płatność na poczet nieokreślonych jeszcze, przyszłych dostaw towarów lub świadczenia usług nie powoduje w momencie jej otrzymania powstania obowiązku podatkowego w VAT (por. wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE w sprawie C-419/02 BUPA Hospitals). Jeżeli więc niemiecki kontrahent (nabywca towaru) posłuży się polskim numerem NIP, podatnik (sprzedawca) będzie miał obowiązek wystawić fakturę dokumentującą otrzymanie zaliczki. Jeżeli jednak niemiecki kontrahent poda niemiecki numer identyfikacji podatkowej, wówczas podatnik (sprzedawca) nie będzie obowiązany wystawić faktury zaliczkowej, choć fakultatywnie będzie mógł to uczynić.