Czy spółka może zapłacić podatek za wspólnika?

Źródło: biuro rachunkowe AMS Zarządzanie Rachunkowością Sp. z o.o. sp.k., 09-11-2016 r.

Na gruncie prawa podatkowego ciężar opłacania podatków spoczywa na podatniku. Zobowiązania podatkowe mają charakter osobisty i powinny być uiszczane przez podatnika z własnych środków pieniężnych. Od 1 stycznia 2016 roku w myśl nowego przepisu art. 62b § 1 Ordynacji podatkowej, zapłata podatku może nastąpić także przez:

• małżonka podatnika, jego zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę,
• aktualnego właściciela przedmiotu hipoteki przymusowej lub zastawu skarbowego, jeżeli podatek zabezpieczony jest hipoteką przymusową lub zastawem skarbowym,
• inny podmiot – ale wyłącznie wówczas, gdy kwota podatku nie przekracza 1000,00 zł.

Z konstrukcji przytoczonego przepisu wynika, że zawarty w nim katalog ma charakter zamknięty – jedynie wymienione w nim podmioty mogą dokonać zapłaty podatku za podatnika. Dotychczasowa praktyka (do końca 2015 r.) – potwierdzona orzecznictwem sądów administracyjnych – pozwalała na skuteczne wygaszenie zobowiązania podatkowego wspólnika, w przypadku gdy osobowa spółka handlowa np. jawna czy komandytowa, regulowała ze swego rachunku bankowego zobowiązania podatkowe wspólników. Niestety w obecnym stanie prawnym, poza przypadkami wymienionymi w art. 62b § 1 Ordynacji podatkowej , zapłata podatku z rachunku bankowego innego podmiotu nie jest w ogóle możliwa. Zapłata podatku wspólnika spółki osobowej z rachunku bankowego tej spółki jest możliwa, ale tylko w kwocie nieprzekraczającej 1000,00 zł. W takim przypadku, jeżeli treść dowodu zapłaty nie budzi wątpliwości co do przeznaczenia zapłaty na zobowiązanie podatnika uznaje się, że wpłata pochodzi ze środków podatnika. Jeżeli kwota podatku przekracza 1000,00 zł, taka zapłata jest niedopuszczalna.

Należy zwrócić uwagę, że konsekwencje dokonania przez spółkę osobową (jawną, komandytową) zapłaty podatku wspólnika w kwocie przekraczającej 1000,00 zł. będą poważne. W tej sytuacji, zobowiązanie podatnika nadal będzie wymagalne, mimo że organ podatkowy będzie miał na swoim koncie odpowiednią kwotę. Wspólnik ma więc obowiązek je uregulować. Jeżeli zapłata nastąpi po terminie płatności, należy liczyć się z odsetkami oraz ryzykiem wymierzenia sankcji karnych skarbowych. Kwota wpłacona przez spółkę osobową zostanie jej zwrócona.

Odmienna jest sytuacja wspólników spółki cywilnej. Spółka cywilna nie posiada na gruncie prawa cywilnego podmiotowości prawnej. Nie założy więc własnego konta – rachunki bankowe mogą być prowadzone dla jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, ale pod warunkiem, że posiadają one zdolność prawną. Wspólnicy spółki cywilnej będący osobami fizycznymi mogą natomiast założyć wspólne konto. Przewiduje to art. 51 Prawa bankowego. Założony na opisanych zasadach wspólny rachunek bankowy jest z prawnego punktu widzenia kontem osób fizycznych (wspólników), a nie spółki cywilnej. Wspólnicy spółki cywilnej mogą z takiego konta opłacać swoje podatki. Wpłaty nie są objęte limitami kwotowymi.